قند برنج چقدر است

شاید سوالی که در ذهن خیلی از افراد وجود دارد این باشد که میزان قند برنج چقدر است؟ آیا خوردن برنج برای افراد دیابتی ضرر دارد؟ و یا اینکه بنا بر گفته ­ی برخی واقعا خوردن برنج معادل با خوردن قند یا شکر است؟ در این که برنج یک منبع غذایی قندی است هیچ شکی وجود ندارد اما برای پاسخ به اینکه میزان قند برنج چقدر است؟ و چگونه با ادامه­ ی این مطلب همراه باشید.

قند برنج از چه نوع است ؟

شاید بسیاری تصور کنند که هر ماده­ ی غذایی که قند دارد باید شیرین باشد، بنابراین هر آنچه که شیرین نیست پس قند هم ندارد. اما این تصور کاملا غلط است مواد قند دار بسیاری وجود دارند که نه تنها شیرین نیستند بلکه ممکن است ترش و یا گس نیز باشند مانند میوه یا نشاسته.

برنج نیز جز مواد غذایی است که به صورت غیر مستقیم دارای قند بالایی می ­باشد، با وجود آنکه اصلا شیرین نیست. به نوعی می­توان گفت قند برنج از نوع کربوهیدرات می­ باشد. کربوهیدارت­ ها از سه عنصر کربن، هیدروژن و اکسیژن ساخته شده­ اند و جز مواد آلی محسوب می­ شوند و دارای ساختارهای پیچیده یا ساده هستند. کربوهیدرات موجود در برنج ترکیبی از قند ساده، نشاسته و کربن می­ باشد. کربوهیدرات پیچیده­ ی برنج طی فرآیندی به گلوکز که قند ساده و قابل جذب در بدن است تبدیل شده و سپس مصرف می­ شود. قند برنج انرژی بالایی دارد و می­ تواند قند خون را سریع تغییر دهد.

میزان قند برنج چقدر است؟

برنج بعد از گندم دومین دانه­ ی مصرفی در بین مردم آسیایی می ­باشد. اما عده­ ای بسیار از بابت میزان قند برنج دچار نگرانی هستند. شاید شما نیز شنیده ­اید که برخی می­ گویند مصرف یک فنجان برنج به معنای مصرف یک پیمانه شکر است. اما تا چه حد این گفته علمی است و سندیت دارد، موضوعی است که باید مورد بررسی قرار گیرد و مفهوم قند تفکیک شود.

اگر منظور از قند همان قندی باشد که داخل شکر وجود دارد و شیرین است باید بگوییم از این بابت نگران مصرف برنج نباشید. زیرا برنج درصد کمی از این نوع قند دارد. میزان قند شیرین موجود در برنج بستگی به نوع برنج دارد اما در کل همه­ ی انواع برنج­ ها به خودی خود قند زیادی ندارند و مصرف آنها از این حیث جای نگرانی ندارد.

طبق اعلام پایگاه اطلاعات تغذیه ای ایالات متحده­ ی آمریکا در هر ۱۰۰ گرم برنج سفید معمولی دانه متوسط تنها ۰.۰۵ گرم قند شیرین وجود دارد. در ۱۰۰ گرم برنج دانه بلند نیز مقدار قند به همان اندازه است یعنی همان ۰.۰۵ گرم. اگر بخواهیم این مقدار را با استفاده از پیمانه بیان کنیم باید بگوییم که در هر پیمانه از برنج معمولی حدود ۰.۰۸ گرم قند و در هر پیمانه برنج دانه بلند ۰.۰۹ گرم قند شیرین وجود دارد. پس با توجه به آنچه گفته برنج را اگر از منظر قند شیرین بررسی کنید چندان غنی از این ماده­ غذایی نیست.

همان طور که گفته شد برنج یک غذای شیرین نیست و درصد قند بسیار کمی دارد اما آیا این بدان معناست که مصرف بیش از حد برنج مشکلی ندارد، مخصوصاٌ برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند. متاسفانه باید بگوییم که چنین نیست.

همانطور که در قسمت بالا نیز گفته شد برنج از کربوهیدرات بسیار بالایی برخوردار است. تقریبا ۷۸ درصد از هر دانه­ ی برنج را کربوهیدرات تشکیل می­ دهد. بین قند و کربوهیدرات ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. به این صورت که کربوهیدرات موجود در بدن طی فرآیند خاصی به گلوکز یا همان قند قابل جذب در بدن تبدیل می­ شود و بدین ترتیب بعد از مصرف برنج قند خون بالا می­ رود و این در حالی است که برنج مستقیما شکر چندانی ندارد. پس می­توان گفت برنج به صورت غیر مستقیم قند بدن را افزایش می­ دهد.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید در هر پیمانه برنج چقدر کربوهیدرات وجود دارد و این میزان معادل چقدر شکر می­ باشد. برای پاسخ این سوال باید بگوییم که به طور متوسط در هر پیمانه برنج اعم از سفید، قهوه­ ای، دانه بلند یا کوتاه حدود ۴۵ گرم کربوهیدرات وجود دارد که معادل با کربوهیدرات موجود در سه تکه نان است. هنگامی که شخصی یک پیمانه برنج را می­ خورد در واقع ۴۵ گرم کربوهیدرات وارد بدنش می ­شود و این مقدار در بدن به چیزی حدود ۱۱ قاشق چای خوری شکر تبدیل می­ شود. یعنی قند برنج پس از خوردن در بدن تولید می­ شود. پس اگر شما جز کسانی هستید که در یک وعده ­ی غذایی حداقل دو بشقاب برنج میل می­کنید روزانه حدود ۹۰ گرم کربوهیدارت و به عبارت دیگر ۲۲ قاشق چایخوری قند شیرین را به بدن خود تحمیل می­ کنید. اگر می­ خواهید معیاری از این حجم قند برنج داشته باشید کافی ۲۲ قاشق چای خوری را در یک لیوان آب حل کنید! می­ بینید که این مقدار حتی در لیوان نیز به خوبی حل نمی­ شود.

آنچه موجب می­ شود که درصد کمتری از کربوهیدارت به قند قابل جذب در بدن تبدیل شود فیبر است. متاسفانه درصد فیبر موجود در برنج بسیار پایین است. چیزی در حدود ۴/۰ گرم در هر ۱۰۰ گرم. این مقدار فیبر یعنی اینکه تقریبا تمام کربوهیدرات موجود در برنج به قند برنج تبدیل می­ شود. بنابراین بهتر است در مصرف برنج جانب احتیاط رعایت شود.

شاخص گلایسمی (شاخصی که سرعت تبدیل کربوهیدرات به قند را نشان می­ دهد) برنج سفید نیز بسیار بالاست. شاخص گلایسمی برنج قهوه­ ای ۵۵ و برنج سفید ۷۰ است. که هر دو مقدار بالایی به شمار می­ روند.

نتیجه گیری

با توجه به مطالب فوق می­ توان چنین استنباط کرد که برنج جز مواد غذایی با قند بالا قرار می­ گیرد. قند برنج جز ساختار اولیه و مواد تشکیل دهنده­ ی دانه­ ی برنج نیست و ناشی از کربوهیدرات بالای برنج است. اما مهم نتیجه­ ای است که در بدن به جا گذاشته می­ شود. در مورد برنج این نتیجه تولید قند بالاست.

البته این بدان معنا نیست که باید مصرف برنج را کنار گذاشت. بلکه تنها یک هشدار برای کسانی است که در مصرف برنج زیاده ­روی کرده و تقریبا در تمامی وعده­ ها برنج مصرف می­ کنند. همچنین افراد مبتلا به دیابت نیز باید در مصرف برنج طبق دستور پزشک عمل کنند و زیاده­ روی نکنند تا قند برنج باعث ایجاد مشکلات برای آنها نشود.